امروزه رویای زندگی در یک جهان موازی، جهانی که در آن کاربر بتواند به هر فردی یا آواتار دلخواه خود تبدیل شود و هر کاری را انجام دهد یا هر محدودیتی را از بین ببرد، در گذشته این رویای بزرگ دست نیافتنی بود. ولی به لطف رشد تکنولوژی و فناوری های دیجیتال، امروزه به حقیقت پیوستن بسیاری از این رویاها میسر شده است. گجتی که تمام این رویاها را برای کاربران دست‌یافتنی می‌کند، واقعیت مجازی یا همان (Virtual Reality | VR) نام دارد. با واقعیت مجازی یا همان VR می‌توان دنیاهای دیجیتالی متفاوتی ساخت و در آن‌ها حضور پیدا کرد، می‌توان محیط اطراف را به دلخواه تغییر داد یا به هر کجا که دلتان می خواهد سفر کنید. فرقی ندارد که قطب جنوب باشد یا کره ماه، واقعیت مجازی تجربه‌ای را برای شما فراهم می‌کند که مشابه دنیای واقعی در دنیای دیجیتالی زندگی کنید.
اما این تجربه جذاب چگونه قابل دسترسی است؟ ای بای در این مقاله قصد دارد کاربران عزیز را با معرفی واقعیت مجازی چیست آشنا کند و به بررسی چه کاربردهایی برای مشاغل دارد بپردازد.
واقعیت مجازی در حالت کلی یک تجربه جذاب دنیای دیجیتال است که به وسیله آن کاربر می‌تواند حضور در یک دنیای غیر قابل لمس را تجربه کند. در واقع، VR به فضایی سه‌بعدی اشاره دارد که توسط فناوری کامپیوتر ایجاد می‌شود و کاربر می‌تواند آن را به کمک گجت های مانند عینک یا هدست VR، تجربه کند.
وب‌سایت ناسا، واقعیت مجازی یا همان VR را این‌گونه تعریف می‌کند
«ایجاد تأثیر یک تجربه واقعی، بدون ارائه آن تجربه به صورت واقعی»
در معرفی واقعیت مجازی، از فناوری کامپیوتراستفاده می‌شود تا دنیایی سه‌بعدی یا همان ۳D شبیه‌سازی شود. کاربران دنیای واقعیت مجازی می توانند در این دنیای دیجیتال VR با اشیا تعامل داشته باشند، به اکتشاف بپردازد و اطراف خود را ببیند. اثری که این دنیای واقعیت مجازی دیجیتال بر کاربر در هر زمینه کاری می‌گذارد، چنان واقعی‌ست که گاهی ممکن است مرز واقعیت و دنیای مجازی از بین برود و پس از مدتی، کاربر دیگر نتواند این دو را با یکدیگر تمیز دهد. این اتفاق با پیشرفت روز افزون فناوری کاملتر شده است.
واقعیت مجازی کاربردهای فراوانی دارد. ممکن است نمونه‌هایی ساده ای از دنیای مجازی را در بازی‌های کامپیوتری تجربه کرده اید، اما بازی‌ها کامپیوتری تنها مورد استفاده از واقعیت مجازی نیستند. این فناوری جدید این قابلیت را دارند در زمینه‌های متنوعی مانند پزشکی و درمان، آموزش، خرید و فروش و کاربرد نظامی و غیره کاربرد دارد.
در بخش قبلی مقاله به معرفی واقعیت مجازی چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد. در این بخش از مقاله، با روش کارکردن با این فناوری جدید می‌پردازیم. واقعیت مجازی یا همان VR را امروزه می‌توان با استفاده از فناوری های کامپیوتری اجرا کرد. گجت های گوناگونی وجود دارند که می توان از آن‌ها برای اجرای واقعیت مجازی VR استفاده کرد. به عنوان نمونه‌ای از این گجت ها، می‌توان از هدست‌ها، تردمیل‌های چند جهته و دستکش‌های مخصوص نام برد. تمامی این گجت ها به منظور تحریک حواس ما استفاده می‌شوند تا با گول زدن چشم‌ها و ذهن، توهمی از واقعیت را در کاربر به وجود آورد که در دنیای واقعیت مجازی است.
اجرایی شدن واقعیت مجازی VR چندان ساده نیست. حس‌ها و ذهن انسان ها طوری تکامل یافته‌اند که تجربه‌ای هماهنگ از فضای اطراف برای ما بیافرینند. اگر چیزی ذره‌ای مطابق با واقعیت نباشد می‌توانیم آن را تشخیص دهیم، بنابراین واقعیت مجازی باید بتواند تجربیات متقاعدکننده‌ای برای ما به وجود آورد.
به عنوان یک مثال ساده، جهانی که انسان آن را مشاهده می‌کند، مثل یک صفحه ویدیو نیست و ما زاویه دیدی معادل ۱۸۰ درجه داریم. حتی اگر همواره به تمام این فضا نگاه نکنیم، اگر بخشی از آن وجود نداشته باشد متوجه خواهیم شد. از سوی دیگر، اگر آن‌چه چشمانتان به شما می‌گویند با آن‌چه که با گوش‌های خود می‌شنوید تعارض داشته باشد، دچار بیماری حرکت (Motion Sickness) می‌شوید که همان اتفاقی‌‌ست که برای برخی از افراد در کِشتی یا زمان مطالعه کتاب در ماشین رخ می‌دهد.
تمامی موارد ذکر شده باید در واقعیت مجازی به دقیق‌ترین شکل اجرا شود. سخت‌افزارها یا همان گجت ها به ایجاد حس‌های فیزیکی همچون صداها، بوها، دما و لمس کمک می‌کنند و نرم‌افزارها محیطی مجازی را ایجاد می‌کنند. ترکیبی از تکنولوژی سخت‌افزارها و نرم‌افزارها و ایجاد همزمانی حسی، می‌تواند به کاربر القا کند که به طور حقیقی در محیط دیگری حضور دارد.
به عنوان مثال، هدست‌های VR را در نظر بگیرید. این هدست‌ها آن‌چه را که شما از جهان واقعی می‌بینید، می‌پوشانند و ویدیویی برای هر یک از چشم‌های شما فراهم می‌کنند تا چشم‌اندازی دارای عمق به وجود آورند. ذهن و بدن نیز در راستای همین تصاویر هماهنگ می‌شوند تا آن‌چه را که کاربر می‌بیند، با دنیای واقعی جایگزین کنند.
اما یک سوالی که مطرح می شود این است که برای اجرای VR، از چه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهایی استفاده می شود؟ ای بای در ادامه مقاله به طور جداگانه به بررسی این مورد خواهد پرداخت.
همان‌طور که در بخش‌های قبلی مقاله اشاره کردیم، برای اجرای VR نیاز به ساخت فضایی سه‌بعدی داریم. برای ساخت این فضا با مجموعه متعددی از نرم‌افزارها ساخته می‌شود. این نرم‌افزارها با سخت‌افزارهای VR یا همان گجت ها ترکیب می‌شوند تا به کاربر حس حضور در دنیای دیگری را القا کنند. توسعه‌دهندگان واقعیت مجازی همچنین باید عناصر و اجزاء تعاملی درون فضا قرار دهند که بر القای حس واقعیت بیفزایند. برای این کار، توسعه‌دهندگان از کیت‌های توسعه نرم‌افزار واقعیت مجازی، نرم‌افزارهای تجسمی، مدیریت محتوا، بازی‌سازی و شبیه‌سازی‌های گوناگون استفاده می‌کنند.
انواع نرم افزارهای واقعیت مجازی:
کمپانی ها از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند تا محتواهای واقعیت مجازی را در یک فضا جمع‌آوری، ذخیره و تحلیل کنند.
این ابزارها اطلاعات گوناگون و اغراق‌آمیزی در فضا برای کاربر ایجاد می‌کنند و تصاویر و حس‌های گوناگونی برای او می‌آفرینند.
«کیت‌های توسعه‌دهنده واقعیت مجازی» (Software Development Kit | SDK) زمینه‌ای برای طراحی، ساخت و آزمودن تجربه واقعیت مجازی ایجاد می‌کنند.
توسعه‌دهندگان از این ابزارها استفاده می‌کنند تا تجربه‌ای مشابه بازی‌های کامپیوتری برای کاربر به ارمغان بیاورند.
کاربران به کمک این ابزارها از مناطق مختلف در فضای واقعیت مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
این نرم‌افزارها در تمامی صنایع به منظور آموزش کارکنان یا دانش‌آموزان قابل استفاده هستند و فضایی آموزشی را شبیه‌سازی می‌کنند.
سخت‌افزارهای واقعیت مجازی یا همان گجت ها به همراه نرم‌افزارها به این منظور استفاده می‌شوند که توهم حضور در یک محیط سه‌بعدی را برای کاربر به وجود بیاورند. گجت های متداول واقعیت مجازی شامل هدست‌ها و لوازم جانبی مانند کنترل‌گرها و ردیاب‌های حرکتی مانند ردیاب دست، تردمیل‌های چند جهته و دوربین‌های سه‌بعدی (برای سازندگان) هستند. این سخت‌افزارها به کمک نرم افزارهای مخصوص قابل دانلود یا مبتنی بر وب واقعیت مجازی هدایت می‌شوند.
انواع سخت افزار یا گجت ها واقعیت افزوده:
هدست‌های واقعیت مجازی، دستگاه‌هایی هستند که مانند عینک، بر روی سر و چشم قرار داده می‌شوند. این هدست‌ها در واقع یک صفحه نمایشگر بصری هستند و اغلب حسگرها، سخت‌افزارهای تولید صدا و دوربین‌های ردیابی حرکت چشم یا سر نیز شامل می‌شوند. سه نوع هدست متفاوت برای واقعیت مجازی وجود دارد که عبارت‌اند از هدست‌های مبتنی بر رایانه، هدست‌های مستقل و هدست‌های موبایلی.
موس سه‌بعدی یک دستگاه کنترلی‌ست که برای حرکت در فضاهای سه‌بعدی مجازی طراحی شده است. این موس‌ها از چندین روش برای کنترل حرکت سه‌بعدی و اشاره دوبعدی استفاده می‌کنند، از جمله شتاب‌سنج‌ها، حسگرهای چندمحوره، سنسورهای IR و چراغ‌ها.
دستگاه‌های بصری، موقعیت کاربر را بررسی و دنبال می‌کنند. رایج‌ترین روش برای سیستم‌های واقعیت مجازی، استفاده از یک یا چند دوربین فیلمبرداری ثابت برای ردیابی اشیا یا کاربر است.
این دستکش‌ها بر روی دست‌ها پوشیده می‌شوند و به «دستکش‌های سایبری» یا «دستکش‌های داده‌ای» نیز معروف هستند. بسیاری از سنسورها وجود دارند که داده‌های مربوط به حرکت فیزیکی را ضبط می‌کنند و این دستکش‌ها از برخی از آن‌ها بهره می‌برند. به عنوان مثال، یک ردیاب حرکتی برای ثبت اطلاعات چرخش و موقعیت دستکش در فضا به آن متصل شده است. نرم‌افزار دستکش، حرکت را تفسیر می‌کند. نسخه‌های پیشرفته‌تر دستکش واقعیت مجازی، بازخوردها یا تحریکات لمسی را نیز ارائه می‌دهند.
سه نوع واقعیت مجازی VR وجود دارد که هر بخش سطوح مختلفی از شبیه‌سازی‌های کامپیوتری را ارائه می‌دهند. این سه نوع واقعیت مجازی، تحت عنوان «واقعیت تعمیم‌یافته» یا «واقعیت گسترده» (Extended Reality | XR) نیزنامیده می‌شوند.
در ادامه هر کدام از سه دسته‌بندی عمده واقعیت مجازی خواهیم پرداخت:
واقعیت مجازی غیر شناور
واقعیت مجازی غیر شناور یکی از انواع واقعیت مجازی است که در آن کاربر توسط یک کامپیوتر، با یک فضای مجازی دیجیتال تعامل می‌کند و می‌تواند کنترل برخی کاراکترها یا فعالیت‌ها را به دست بگیرد. نکته ویژه درباره این نوع واقعیت مجازی، این است که محیط مجازی با کاربر تعامل مستقیمی برقرار نمی‌کند. به عنوان مثال می‌توان به بازی‌های کامپیوتری اشاره کرد
واقعیت مجازی نیمه‌شناور
این دسته از انواع واقعیت مجازی، چیزی مابین واقعیت مجازی شناور وغیرشناور است. در واقعیت مجازی نیمه‌شناور از یک گجت مانند صفحه کامپیوتر یا عینک‌های واقعیت مجازی استفاده می‌شود و کاربر می‌تواند در محیطی غیرواقعی حرکت کند، اما هیچ‌گونه حس فیزیکی را تجربه نمی‌کند. این نوع واقعیت مجازی نیمه شناور، بیشتر برای اهداف آموزشی و تمرین‌هایی همچون تمرین خلبانی و شبیه‌سازهای پرواز استفاده می‌شود.
واقعیت مجازی شناور کامل
در این دسته از انواع واقعیت مجازی، فضایی مصنوعی شبیه‌سازی می‌شود که دنیای واقعی اطراف کاربر را نمایش می‌دهد و چنان به واقعیت نزدیک است که کاربر می‌تواند به طور کامل آن را باور و در آن فعالیت کند. واقعیت مجازی شناور کامل، از صدا تا تصویر و در برخی مواقع، حس بویایی را نیز پوشش می‌دهد. بازی‌های اتومبیل‌رانی نمونه‌ای از این نوع واقعیت مجازی هستند و حس سرعت و رانندگی را به کاربر القا می‌کنند. این حوزه به طور پیوسته در حال گسترش است و با پیشرفت فناوری، در حال رشد است.
مفهوم واقعیت مجازی با بازی‌ها ارتباط تنگاتنگی دارد، اما صنعت گیمینگ تنها کاربرد این فناوری نیست. واقعیت مجازی می‌تواند در طیف وسیعی از زمینه‌ها از پزشکی و درمان گرفته تا توریسم، به کار رود. استفاده از این فناوری با شیوع بیماری کرونا محبوبیت بیشتری پیدا کرد. از واقعیت مجازی VR در بخش های متعددی استفاده می‌شود.
انواع کاربرد های واقعیت مجازی:
واقعیت مجازی و آموزش
از واقعیت مجازی می‌توان در بخش‌های گوناگونی از حوزه آموزش استفاده کرد. به عنوان مثال، واقعیت مجازی را می‌توان در آموزش کارکنان یک مجموعه به کار گرفت. توانایی قرار دادن یک کارمند به جای دیگران (خواه همکار باشد یا مشتری)، تجربه منحصربه‌فردی را ارائه می‌دهد که در غیر این صورت امکان‌پذیر نیست. با پیشرفت فناوری، واقعیت مجازی به ابزاری ارزشمند در تمام آموزش‌های شرکتی، از جمله موقعیت‌هایی که نیاز به تصمیم‌گیری‌های پیچیده دارند، تبدیل خواهد شد.
از واقعیت مجازی می‌توان در جنبه‌های دیگر آموزش نیز استفاده کرد. تصور کنید که برای آموختن تاریخ یا علم، به جای نظریه‌ها به طور مستقیم در فضای مربوط به آن‌ها غوطه‌ور شوید. فضانوردها، جراح‌ها و خلبان‌ها می‌توانند برای آموزش‌های خود از واقعیت مجازی استفاده کنند.
علاوه بر این، از واقعیت مجازی می‌توان در آموزش دانش‌آموزان استثنایی بهره برد. استفاده از رسانه‌های آموزشی سنتی و کتاب‌های درسی اغلب برای این دانش‌آموزان بی‌تأثیر است اما با کمک واقعیت مجازی، بیشتر می‌توانند درگیر فرآیند یادگیری شوند.
واقعیت مجازی و بهداشت و درمان
واقعیت مجازی استفاده‌های فراوانی برای پزشکان، محققان و بیماران دارد. از این تکنولوژی می‌توان برای کمک به بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی یا بی‌اشتهایی بهره برد. علاوه بر این، در دانشکده‌های پزشکی می‌توان از واقعیت مجازی برای آموزش موقعیت‌های مختلف یا حتی جراحی استفاده کرد.
واقعیت مجازی و تجربه فضاها
با کمک واقعیت مجازی، می‌توانید پیش از هر سفر به هتلی که رزرو کرده‌اید بروید و آن‌جا را تماشا کنید. در واقع، به جای تماشای ویدیوهای آنلاین یا تماشای عکس‌های دوبعدی، می‌توانید به صورت مجازی در آن هتل حضور داشته باشید. واقعیت مجازی می‌تواند به صنعت گردشگری کمک فراوانی کرده و تجربه بهتری از سفر برای ما به ارمغان بیاورد.
مشابه کاربرد قبلی، توسعه‌دهندگان می‌توانند با کمک واقعیت مجازی به طراحی‌هایی فراتر از مدل‌های سه‌بعدی بپردازند تا فضاهای گوناگون را برای افراد شبیه‌سازی کنند. این شبیه‌سازی‌ها می‌توانند هم برای خانه‌ها و هم برای محیط‌های تجاری استفاده شوند.
واقعیت مجازی و خرید و فروش
خرده‌فروشان می‌توانند با کمک واقعیت مجازی، این امکان را برای مشتریان خود فراهم کنند که پیش از خرید لباس‌ها یا اشیا، آن‌ها را امتحان کرده و در محیط مورد نظر قرار گیرند. به عنوان مثال، اگر فردی قصد داشته باشد لباس عروس تهیه کند، می‌تواند آن را به صورت مجازی امتحان کرده و خود را در یک محیط عروسی واقعی قرار دهد.
به عنوان نمونه‌ای دیگر، می‌توانید از فروشگاه واقعیت مجازی «دیور» (Dior) در وب‌سایت فرانسوی آن دیدن کنید. کاربران می‌توانند به صورت مجازی محصولات فروشگاه را بررسی کرده و آن‌ها را به صورت آنلاین خریداری کنند.
واقعیت مجازی و فعالیت‌های نظامی
واقعیت مجازی در حال حاضر یک ابزار ارزشمند در شبیه‌سازی مبارزات و رویارویی‌های گوناگون به شمار می‌رود و می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای تمرین‌های گران‌قیمت و گاه خطرناکِ زندگی واقعی شود. قابلیت تغییر سناریوها، واقعیت مجازی را برای تمامی شاخه‌های ارتش و صنایع دفاعی جذاب می‌کند.
واقعیت مجازی و سرگرمی
به مرور زمان، سرگرمی‌ها از حالت منفعل به حالت فعالانه تغییر می‌یابند. اپیزود تعاملی سریال «بلک میرور» Black mirror را به خاطر بیاورید. بازی‌ها و فیلم‌ها همگی به سمت و سویی می‌روند که تجربیات وسیع‌تری را در اختیار مخاطبان خود قرار دهند و از زاویه دید شخص استفاده کنند. واقعیت مجازی می‌تواند با ایجاد تجربه‌ای منحصربه‌فرد، صنعت سرگرمی را متحول کند.
واقعیت مجازی و متاورس
علاوه بر تمامی موارد ذکر شده، واقعیت مجازی همچنین یکی از فناوری‌هایی است که در متاورس استفاده می‌شود. متاورس دنیایی است که کاربران در آن به صورت مجازی با یکدیگر تعامل می‌کنند. واقعیت مجازی در کنار «واقعیت افزوده» (Augmented reality | AR)، فناوری‌هایی هستند که در متاورس به کار می‌روند.
واقعیت افزوده با واقعیت مجازی ارتباط تنگاتنگی دارد و هر دو از فناوری‌هایی هستند که در متاورس استفاده می‌شوند، فرق بین واقعیت افزوده با واقعیت مجازی به گجت های مورد نیاز آن‌ها و تجربه‌ای که می‌آفرینند، باز می‌گردد. واقعیت افزوده یا همان AR، دنیای دیجیتال را با عناصر واقعی ترکیب می‌کند و امکان به کار بردنِ اجزای دیجیتال را در دنیای واقعی ارائه می‌دهد. یک تفاوت بین واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، این است که واقعیت افزوده عناصر متفاوتی را در دنیای واقعی نمایش می‌دهد.
مهمترین تفاوت واقعیت مجازی و افزوده در این است که واقعیت افزوده از تنظیمات دنیای واقعی استفاده می‌کند اما واقعیت مجازی، به طور کامل یک تجربه مجازی است.
علاوه بر این، در واقعیت افزوده AR می‌توان داده‌های محیط را در زمان واقعی از طریق دوربین‌ها جمع‌آوری و به طور مستقیم پردازش کرد. این امر امکان نمایش محتوای دیجیتال را در هر زمان که کاربر به آن نیاز دارد، ممکن می‌سازد.
این دوتکنولوژی همچنین در گجت ها نیز با یکدیگر تفاوت دارند. واقعیت افزوده AR از طریق ابزارهایی همچون تلفن همراه و تبلت، عناصری را به واقعیت می‌افزاید، اما واقعیت مجازی VR، واقعیت جدیدی را از طریق هدست و سایر ابزارها ایجاد می‌کند.
با واقعیت مجازی می‌توان در دنیاهای متفاوتی حضور پیدا داشت و فضاهای بکری را تجربه کرد. از فضانوردها و جراح‌ها گرفته تا افرادی که تنها برای سرگرمی از واقعیت مجازی استفاده می‌کنند، همه می‌توانند از این تکنولوژی بهره ببرند. با پیشرفت تکنولوژی، ممکن است روزی به جایی برسیم که دیگر نتوانیم دنیای واقعی و واقعیت مجازی را از یکدیگر تشخیص دهیم. از واقعیت مجازی در متاورس نیز استفاده می‌شود و باید دید که کاربردهای این تکنولوژی در آینده، ما را به چه سمت و سویی خواهد کشاند.
فروشگاه اینترنتی ای‌بای، به عنوان نمایندگی رسمی ایسوس، با هدف تسهیل فرآیند خرید کالای آنلاین، فعالیت خود را شروع کرده است. این فروشگاه با تمرکز بر رضایت مشتریان، انواع کالاهای دیجیتال از جمله لپ‌تاپ، مانیتور، آل‌این‌وان، کارت گرافیک و غیره را با گارانتی تمام اصلی به شما عزیزان ارائه می‌دهد. با انتخاب ای‌بای، به راحتی و با اطمینان محصولات دلخواه خود را به صورت آنلاین خریداری کنید. پشتیبانی فروشگاه ای‌بای، به صورت تلفنی و آنلاین، در هر لحظه آماده پاسخگویی به شما مشتریان عزیز هستیم.
